„Podróż na Wschód. Od drzeworytu ludowego do japońskiej mokuhangi” – wernisaż

Otwarcie wystawy drzeworytów Wojciecha Marchlewskiego. Autor jest etnografem, m.in. badaczem osadnictwa olenderskiego, ale też artystą. Jego drzewortytniczą pracę oglądamy na naszej stałej wystawie o Mazowszu, w niebie i piekle.
Marchlewski bywa uznawany za ostatniego polskiego drzeworytnika, niekiedy określanego mianem neoludowego. Sam określa się mianem twórcy prymitywnego lecz nie naiwnego. Urodził się w Płocku i tutaj stawiał pierwsze kroki w drzeworytnictwie. W czasach szkolnych uczęszczał na zajęcia Ogniska Plastycznego w Płockim Domu Kultury prowadzonym przez Wacława Polakowskiego. Pewnego razu profesor postanowił wprowadzić uczestników kółka plastycznego tajemnice linorytu. To były początki.
Do tworzenia drzeworytów powrócił na studiach etnograficznych. Wtedy to na zajęciach ze sztuki ludowej prowadzonych przez Aleksandra Jackowskiego wysłuchał wykładu poświęconego drzeworytowi ludowemu. Chcąc wgłębić technologię drzeworytu ludowego postanowił zrobić jego kopie. Pierwszym drzeworytem była kopia „Chrystusa na krzyżu”. W czasie tej pracy zgłębiał tajniki sztuki drzeworytniczej, podobnie jak dawni mistrzowie kopiując obrazy święte a także drzeworyty XIX wiecznych mistrzów. Ponownie do drzeworytu powrócił w czasie wyjazdu do Niemiec (RFN-u) w 1981 roku kiedy na prośbę swoich przyjaciół anarchistów wykonał plakat na festiwal punkowy nawiązujący w swojej stylistyce do ekspresjonizmu niemieckiego. Kolejne spotkanie z drzeworytem odbyło się za sprawą Jacka Olędzkiego. W roku 1982 zaproponował artyście współpracę przy produkcji filmu o budowaniu łodzi przez szkutnika z Murzynowa pana Henryka Grudzińskiego z Murzynowa nad Wisłą. Na planie filmowym trwał istny bój pomiędzy: Krzysztofem Chojnackim, operatorem z Muzeum Etnograficznego w Warszawie, Jackiem Olędzkim – dyrygentem planu, panem Henrykim Grudzińskim. Naszemu artyście pełniącemu rolę asystenta zaproponowano do odegrania rolę pomocnika szkutnika. To było jednak ponad jego siły i po odegraniu swojej roli oddalił się na bezpieczna odległość. Tam wyciągnął z samochodu deskę z drewna gruszki będącej fragmentem blatu stołu z plebani i zaczął dłubać swoje największe dzieło „Sąd Ostateczny”, inspirowany dziełem Memlinga z gdańskiej katedry. Ten powiększony drzeworyt jest obecnie kanwą wystawy stałej „Kultura Mazowsza w ludowej wizji świata” w Spichlerzu będącym siedzibą Działu Etnografii Muzeum Mazowieckiego w Płocku.
Po raz kolejny Wojciech Marchlewski powrócił do drzeworytu za sprawą artysty Stanisława Tworzydły prowadzącego Ośrodek Sztuki Dekoracyjnej i Użytkowej. Uczestnicząc w zajęciach Ośrodka od 2002 roku zgłębiał techniki tradycyjnego drzeworytu chińskiego, kaligrafii i malarstwa na materiałach higroskopijnych. Dla Wojciecha Marchlewskiego to było odkrycie które sprawiło że swój warsztat wzbogacił o malarskie i drzeworytnicze techniki Dalekiego Wschodu. Technika drzeworytu chińskiego jest odmienna od tej, jaką znamy w Europie, gdyż obraz odbija się przy użyciu tuszu, a nie – jak w drzeworycie europejskim – farby drukarskiej na bazie oleju lnianego lub pokostu. U Stanisława Tworzydło nauczył się artysta malarstwa chińskiego, a także sprawnego posługiwania się tuszami oraz zastosowania różnego rodzaju papierów i materiałów. Wojciech Marchlewski na bazie doświadczeń wyniesionych z Ośrodka Sztuki Dekoracyjnej i Użytkowej, w roku 2014 wykonał cykl drzeworytów na Międzynarodową Konferencję Drzeworytu Japońskiego (Mokuhanga) w Tokio. Praca pt „Kury” została wyróżniona i zaprezentowany na wystawie po konkursowej. Dalekowschodni drzeworyt również ma związek z etnograficznym Spichlerzem, gdyż tutaj, wśród arcydzieł japońskiego drzeworytu, Muzeum Mazowieckie w Płocku, jako jedyne na świecie udostępnia słynną „Wielką falę w Kanagawie”.
Wojciech Marchlewski jest także ilustratorem książek w tym: Życie codzienne menonitów od kuchni wydanej przez Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, oraz „Wampiry w średniowiecznej Polsce” Łukasza Maurycego Stanaszka, oraz ilustracji do płyty zespołu Lelek – „Pieśń Bogów”.
Ostatni cykl drzeworytów Ryby nawiązują do tematyki morskiej. Drzeworyty prezentujących ryby w ławicach łączą w sobie techniki drzeworytu europejskiego i chińskiego. Drzeworyty są kolorowane tuszami przy pomocy pędzla a także przy użyciu kilku klocków- ile kolorów chcemy nałożyć. Na wystawie zostaną zaprezentowane pracownie drzeworytnicze: polska ludowa oraz japońska.
Uczestnicy wernisażu otrzymają, wykonaną przez artystę, odbitkę drzeworytniczą z przedstawieniem św. Antoniego.